फ्थालिक ऍसिड (CAS No. 88-99-3) एक महत्त्वाचा रासायनिक पदार्थ आहे ज्याचा वापर अनेक उद्योगांमध्ये होतो. मुख्यतः प्लास्टिक, रंग, आणि कोटिंग्जच्या उत्पादनात याला मोठ्या प्रमाणात वापरले जाते. याच्या सुरुवातीच्या पडद्यावर ही एक बारीक, रंगहीन क्रिस्टल युक्त ठोस वस्तू आहे, जी पाण्यात कमी विरघळते.
फ्थालिक ऍसिडच्या अनेक उपयोगांपैकी एक म्हणजे प्लास्टिसायझर म्हणून त्याचा वापर. प्लास्टिसायझर म्हणून, तो पिवळा प्लास्टिक उत्पादनांमध्ये लवचीकता आणि टिकाऊपणा वाढवतो. PVC उत्पादनांमध्ये लोचदार आणि मजबूत उत्पादन मिळवण्यासाठी याचा वापर विशेषतः केला जातो. याशिवाय, फ्थालिक ऍसिड रंगीत पेक्षा लांब आकाराच्या लवाज्यांमध्येही मोठा वापर होतो.
दुसरीकडे, फ्थालिक ऍसिडचे काही नकारात्मक प्रभाव देखील आहेत. याच्या तापमान आणि प्रदूषण क्षेत्राच्या प्रमाणामुळे आरोग्यासाठी काही गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. यामुळे श्वास घेतल्याने, त्वचेवर प्रभाव पडु शकतो व दीर्घकाळ वापरल्यास कर्करोगाची जोखमी वाढू शकते. त्यामुळे, त्याच्या उत्पादन प्रक्रियेत सुरक्षितता उपाययोजना घेणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे.
फ्थालिक ऍसिडच्या बाजारामध्ये रोजच्या नवीन संशोधनामुळे नवीन आणि सुधारित औषधे तयार होत आहेत. पर्यावरणास अनुकूल अशा प्रदूषण कमी करण्यासाठी ग्रीन केमिस्ट्री वर लक्ष देण्यात आलं आहे. त्यामुळे, भविष्यात फ्थालिक ऍसिडच्या उत्पादनांची पद्धत सुधारण्याच्या रस्त्यावर उद्योग कार्यरत आहेत.
तथापि, फ्थालिक ऍसिडच्या वापराचा विचार करताना त्याच्या उत्पादन प्रक्रियेत होणाऱ्या प्रदूषणाचे दृष्टीकोनातून संरक्षणात्मक उपाययोजना अवश्य असाव्यात. त्यामुळेच, या सर्व बाबींचा विचार करून, फ्थालिक ऍसिड एक महत्वाचा रासायनिक घटक आहे ज्याचे भावी उपयोगांमध्ये खूप स्थिरता आहे.